Co to jest feedback i dlaczego jest tak ważny?

W większości branż, także w IT, umiejętność dawania i otrzymywania feedbacku jest bardzo przydatna. Pomaga pracować wydajniej, a także budować szczerą i otwartą atmosferę w zespołach.

Co to jest feedback?

Feedback staje się coraz bardziej popularny. To słowo pochodzi z języka angielskiego i oznacza udzielanie informacji zwrotnej. Zważywszy na to, że polskie tłumaczenie jest dość długie, w potocznej mowie przyjęło się używanie wersji angielskiej. Feedback jest więc ni mniej, ni więcej jak tylko (i aż) informacją zwrotną na temat danej reakcji lub działania. Skoro sprawdza się m.in w układach elektronicznych, warto wykorzystać go społecznie.

Rodzaje feedbacku

Rozróżniamy dwa typy feedbacku: konstruktywny i pozytywny. W podejściu społecznym nie ma czegoś takiego jak negatywny feedback. Dobrze ujęty feedback jest albo pochwałą czegoś lub kogoś, albo informacją zwrotną, co mogłoby być lepiej zrobione - wraz z wyjaśnieniem, w jaki sposób to osiągnąć. Zaskakująco duża ilość ludzi obawia się feedbacku lub nazywa go “negatywnym” i utożsamia z atakiem na swoją osobę. Jest to błędne postrzeganie, ponieważ celami feedbacku są wprowadzenie udoskonalenia i wzajemne wspieranie się.

Feedback sandwich - czy kanapka jest dobra? 

Swego czasu popularnym modelem konstruktywnego feedbacku była tzw. kanapka, czyli sandwich feedback. Polega on na zbudowaniu swojej wypowiedzi na zasadzie +/-/+. Najpierw następuje “złagodzenie ciosu”, czyli pozytywna wiadomość, takie przyszykowanie denka od bułki. Następnie pojawia się konkretna zawartość naszej kanapki, czyli to, na czym nam zależy najbardziej w komunikacie. Po właściwej treści mamy drugą część bułki - szeroko pojęte pocieszenie i zaznaczenie, że pomimo poprzedniego komunikatu, nie wszystko jest takie złe.

Taka forma wypowiedzi ma niestety sporo wad. Często wiedząc co się szykuje, osoba słuchająca w ogóle nie bierze do siebie pierwszej pozytywnej części. Zdaje sobie sprawę, że to tylko wstęp, który “jest nieważny”. W ten sposób coś, co jest prawdą i jest pozytywne, zostaje kompletnie pominięte. Mało tego, po jakimś czasie przyzwyczaimy się do tego, że po pochwale następuje krytyka. W ten sposób słuchacz, już po pierwszych zdaniach naszej wypowiedzi, przyjmie postawę obronną - nawet jeśli krytyka nie nastąpi. Nie pomaga to żadnej ze stron, dlatego obecnie odradza się formułowanie informacji zwrotnej w taki sposób.

Metoda BIO dawania feedbacku

Model BIO jest alternatywną metodą udzielania feedbacku. Jego nazwa to pierwsze litery trzech angielskich słów opisujących każdą część wypowiedzi:

Behaviour (zachowanie) - dobry feedback zawsze odnosi się do konkretnej sytuacji lub zdarzenia. Unikamy odnoszenia się do ogółu. Najlepiej jest dawać feedback od razu lub zapisywać konkretne sytuacje, do których moglibyśmy się odnieść, ponieważ łatwo jest zapomnieć jakie konkretnie zachowanie spowodowało naszą reakcję.

I/Impact (wpływ) - w odpowiednim feedbacku musimy pamiętać o tym, że nie atakujemy danej osoby ani jej czynu. Nasza informacja zwrotna powinna skupiać się na naszym ja (ang. I) oraz na wpływie danej sytuacji na nas (ang. impact). Skupiamy się na tym, jak dana rzecz wpłynęła na nas, jak my się z czymś czuliśmy. Na przykład, zamiast powiedzieć komuś “mów głośniej”, można użyć zwrotu “nie słyszę Cię”. Chodzi nam o to samo w obu komunikatach, jednak w tym drugim zdejmujemy ładunek związany z trybem rozkazującym oraz skupiamy się na naszej potrzebie, a nie na tym, jak dana osoba mówi.

Opportunity (możliwość) - dobrze jest dać znać, w jaki sposób dana osoba może poprawić swoje działanie następnym razem, co może zrobić bądź jak się zachować w danej sytuacji. To pomaga rozjaśnić kwestię tego, jak powinna wyglądać nasza współpraca, żeby działała lepiej.

Dobre praktyki w dawaniu i otrzymywaniu feedbacku

Gdy przyjmujesz feedback

Metaforą ułatwiającą odbieranie informacji zwrotnej, jest potraktowanie jej jako prezentu.

1. Podziękuj. Ktoś poświęcił czas i energię na to, żeby - w swoim mniemaniu - Ci pomóc. Potraktuj to z szacunkiem.
2. Przemyśl feedback po jego otrzymaniu. Nie musisz reagować od razu. Lepiej zastanowić się, czy faktycznie chcesz lub możesz się dostosować do tej informacji zwrotnej i  czy w ogóle jest trafiona.
3. Jeśli nie zamierzasz brać do siebie feedbacku - nie musisz. Tak jak z nietrafionym prezentem, możesz go wsadzić na dno szafy i po prostu zapomnieć o jego istnieniu. Nikt nie jest nieomylny - nawet osoby, które próbują nam pomóc.
4. Nie oburzaj się. Feedback zazwyczaj jest dawany w dobrej wierze. Spróbuj nie przyjmować pozycji obronnej i tłumaczyć, dlaczego sytuacja wyglądała tak, a nie inaczej.

Gdy dajesz feedback

1. Nie generalizuj. Rzucanie słów klucz typu nigdy, zawsze itp., od razu wzbudza w osobie słuchającej postawę obronną. Odbiorca skupia się wtedy na przypomnieniu (i wytknięciu) tych sytuacji, kiedy coś miało lub nie miało miejsca, zamiast na przyjęciu konkretnej wiadomości.
2. Wyczucie czasowe. Nie czekaj z feedbackiem przez miesiąc lub po prostu na “lepszy moment”. Zdążysz zapomnieć, o co Ci chodziło.
3. Prywatność. Unikaj za wszelką cenę dawania konstruktywnego feedbacku w otoczeniu gromady ludzi. Komunikat, który nie wzbudza przyjemnych uczuć łatwiej jest nam przemyśleć w odosobnieniu.
4. Pochwały i pozytywny feedback, w przeciwieństwie do konstruktywnego, nie bój się dawać na forum. Pozytywne emocje łatwiej dzielić z innymi.
5. Emocje to zły doradca. Czasem ma miejsce sytuacja, która nas wyprowadzi z równowagi i mamy ochotę od razu konkretnie coś komuś odpowiedzieć. Reagowanie od razu nie jest takie złe, ale lepiej wziąć kilka głębokich wdechów, zanim w emocjach odpowiemy coś, czego wcześniej nie przeanalizowaliśmy.

Co to jest feedback? Podsumowanie

To, w jaki sposób ze sobą rozmawiamy, jest bardzo ważne. Należy mieć świadomość wagi ładunków emocjonalnych, jakie niosą ze sobą nasze słowa. Wiedza jak poprawnie dawać i przyjmować feedback może być bardzo przydatna, na przykład podczas bezpośrednich spotkań. Gdy zespół zdaje sobie sprawę z istoty feedbacku, znacznie lepiej współpracuje, a każdy z jego członków ma poczucie rozwoju.

W Droptica dajemy sobie regularny feedback podczas bezpośrednich spotkań, co pomaga nam utrzymywać dobrą i otwartą atmosferę w zespole. Chcesz się przekonać? Sprawdź nasze aktualne oferty pracy.